2 કલાક પેહલાલેખક: અરુણિમા શુક્લા
- કૉપી લિંક
આજની સ્ટ્રગલ સ્ટોરીમાં વાર્તા રાજપાલ યાદવની છે જે 24 વર્ષથી ફિલ્મોમાં કોમેડી કરતા જોવા મળે છે. ચાલો, આ વાર્તાની શરૂઆત તેમના ખાસ દિવસથી કરીએ, તેમના જ શબ્દોમાં…
20 જાન્યુઆરી, 2001ની તારીખ હતી અને સ્થળ હતું અંધેરી, મુંબઈ. આ દિવસે 7મો સ્ક્રીન એવોર્ડ આપવામાં આવી રહ્યો હતો. મને આશા નહોતી કે આ દિવસ મારા માટે ખાસ રહેશે. મને નેગેટિવ રોલ માટે બેસ્ટ એક્ટરનો એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો. વિશ્વાસ નહોતો થતો કે મને આ એવોર્ડ મળી રહ્યો છે. જ્યારે હું એવોર્ડ લેવા સ્ટેજ પર ગયો ત્યારે ખૂબ તાળીઓનો ગડગડાટ થયો હતો. મને આ એવોર્ડ ફિલ્મ ‘જંગલ’ માટે મળ્યો હતો, જે મારી કરિયરની ચોથી ફિલ્મ હતી.
હું મારી જાતને ભાગ્યશાળી માનું છું કે મેં મારી 24 વર્ષની એક્ટિંગ કરિયરમાં ઘણો સંઘર્ષ કર્યો છે અને આ જર્નીમાં સફળતાએ પણ મારો સાથ આપ્યો છે. શાહજહાંપુર છોડીને બોલિવૂડમાં કોમેડિયન તરીકે પોતાનું સ્થાન બનાવવું બિલકુલ સરળ નહોતું. ક્યારેક મને રિજેક્શન અને ક્યારેક મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડ્યો, પરંતુ હું ક્યારેય તેનાથી ડર્યો નહીં.
વાતચીતની શરૂઆતમાં, મેં કહ્યું કે હું આજની સ્ટ્રગલ સ્ટોરીમાં મારા સંઘર્ષને આવરી લેવા માગું છું, આ પછી તેમણે કહ્યું – મારો જન્મ થયો ત્યારથી સંઘર્ષ રહ્યો છે. મારે તમને કેટલા શબ્દો કહેવા જોઈએ?
આટલું કહીને તે જોરથી હસ્યા હતા અને પછી પ્રશ્ન પૂછવા કહ્યું હતું.
તમારું બાળપણ કેવું રહ્યું હતું?
મારો જન્મ ઉત્તર પ્રદેશના શાહજહાંપુરથી 50 કિલોમીટર દૂર કુન્દ્રા ગામમાં થયો હતો. પિતા ખેડૂત હતા. ખેતી દ્વારા જ પરિવારનું ગુજરાન ચાલતું હતું. તે સમયે ગામમાં એક પણ પાકું ઘર નહોતું, હું મારા મિત્રો સાથે ખાડાઓમાં ભરાયેલા ગંદા પાણીમાં રમતો હતો. એકવાર જ્યારે હું મારું હોમવર્ક કર્યા પછી શાળાએ ન ગયો, ત્યારે માસ્ટર જગદીશ શ્રીવાસ્તવે મને લાકડીથી માર માર્યો હતો. થોડા દિવસો પછી પિતા શાળાએ પહોંચ્યા અને પ્રિન્સિપાલને કહ્યું – જો રાજપાલ તેની મહેનતથી પરીક્ષા પાસ કરે તો ઠીક છે બાકી તેમને પાસ ન કરતા. જો તેને ભણવું હોય તો સારું, નહીં તો આ રીતે મજૂરી કરીને આપણે આપણી કમાણી વેડફી ન શકીએ.
હું કુન્દ્રામાં 5 ધોરણ સુધી ભણ્યો છું. આ પછી એક-બે વધુ શાળાઓ બદલાઈ હતી. આ પછી મારા પિતાએ મને શહેરની સરદાર પટેલ સ્કૂલમાં પ્રવેશ અપાવ્યો હતો. મારી આર્થિક સ્થિતિ સારી ન હોવા છતાં તેઓ મને શિક્ષિત કરીને એક મહાન વ્યક્તિ બનાવવા માગતા હતા.
હું જ્યારે પણ શાળાની કોઈપણ સ્પર્ધામાં ભાગ લેતો ત્યારે સ્ટેજ પર જતાં જ મારા પગ ધ્રૂજવા માંડતા. આ સ્થિતિમાં મને ક્યારેય એક્ટર બનવાનો વિચાર આવ્યો નહોતો.
શાળામાં એક શિક્ષક હતા. તેઓ ઇચ્છતા હતા કે હું ડોક્ટર બનું. તેમની સલાહ પર મેં પણ મન બનાવી લીધું કે હું ભવિષ્યમાં ડૉક્ટર બનીશ. 10મા પછી હું સમજી ગયો કે હું ડોક્ટરનો અભ્યાસ કરી શકીશ નહીં. મેં ડોક્ટર બનવાનું સપનું છોડી દીધું. પછી ઓર્ડિનન્સ ક્લોથ ફેક્ટરીમાં ટેલરિંગ એપ્રેન્ટિસનો કોર્સ કર્યો. પરિવારની આર્થિક સ્થિતિ જોઈને મેં આ કોર્સ કરવાનું નક્કી કર્યું હતું. આ ફેક્ટરી સંરક્ષણ મંત્રાલય હેઠળ આવે છે. અહીં સૈનિકો માટે કપડાં બનાવવામાં આવ્યાં હતાં. દર વર્ષે તેમાં 30 લોકોને પસંદ કરવામાં આવે છે. હું અહીંની 30મી બેચમાંથી પાસ આઉટ છું.
આ પછી હું દરજી બની ગયો હોત. જો હું એક્ટર ન બન્યો હોત તો કદાચ આજે દેશના સૈનિકો માટે કપડાં સિલાઈ કરતો હોત. એક રીતે હું દેશની સેવા કરી શક્યો હોત.
આ સીન ફિલ્મ ‘ઢોલ’નો છે. આ ફિલ્મમાં માર્તંડ ધમધરેની ભૂમિકા ભજવી હતી. આ ફિલ્મ 2007માં રિલીઝ થઈ હતી.
આટલું કહીને રાજપાલ હસવા લાગે છે. પછી અમેં તેમને પૂછ્યું કે તે લખનૌ કેવી રીતે પહોંચ્યો?
રામલીલા ઓર્ડિનન્સ ક્લોથ ફેક્ટરીમાં થતી હતી. મેં પણ તેમાં ભાગ લેવાનું શરૂ કર્યું. મારી એક્ટિંગ જોઈને લોકો ઈમ્પ્રેસ થયા હતા. મને પણ નાટકોમાં કામ કરવાની મજા આવવા લાગી. મને લાગ્યું કે હું આ ક્ષેત્રમાં વધુ સારું કામ કરી શકીશ.
આ સપનું પૂરું કરવા માટે હું લખનઉ ગયો હતો. અહીં મેં ભારતેન્દુ નાટ્ય એકેડમીમાં એડમિશન લીધું.
એ વખતે મને ‘શ’ અને ‘સ’ બોલવામાં ઘણી તકલીફ પડતી હતી. સામ સાંજે બોલતો. મેં આ નાની-નાની બાબતો પર ખૂબ મહેનત કરી. દરરોજ પ્રેક્ટિસ કરતો હતો. હવે હું શા અને સા વચ્ચેનો તફાવત સારી રીતે જાણું છું. ભૂલથી પણ ભૂલો કરતો નથી.
ભારતેન્દુ નાટ્ય એકેડમીમાં અભ્યાસ પૂરો કર્યો. તેમ છતાં મને લાગ્યું કે હજુ ઘણું શીખવાનું બાકી છે. શીખવાની ઈચ્છાથી મેં NSDમાં એડમિશન લીધું. મને અહીં ત્રણ વર્ષ માટે શિષ્યવૃત્તિ પણ મળી. 1997માં અહીંથી પાસ આઉટ થયો.
પ્રથમ ટીવી શો ‘સ્વરાજ’માં તમને કેવી રીતે કામ મળ્યું?
મને યાદ છે કે તે એનએસડીમાં અમારો ફેરવેલનો સમય હતો. જેમાં મંજુ સિંહ આવ્યાં હતા. જે હજી પણ એક મોટી બહેન જેવા જ છે. મીટિંગ દરમિયાન, તેમણે કહ્યું કે તે ટીવી શો બનાવી રહ્યાં છે, જ્યારે પણ હું મુંબઇ જાવ ત્યારે મારે તેમની અચૂક મુલાકાત કરવી.
ફેરવેલના થોડા દિવસો પછી અમે 5 મિત્રો મુંબઇ પહોંચ્યા અને મંજુ સિંહને મળવા ગયા હતાં. તે દિવસોમાં તેઓ ‘સ્વરાજ’ સિરિયલ ઉપર કામ કરી રહ્યાં હતા. આ પહેલી વાર હતું કે જ્યારે મેં કેમેરો ફેસ કર્યો હતો. આમાં તેમણે મને એક નાનો રોલ પણ આપ્યો હતો. આ પછી મને શો ‘મુંગેરી કે ભાઈ નૌરાંગિલલ’માં કામ કરવાની તક મળી હતી.
મુંબઈનો સંઘર્ષ કેવો રહ્યો?
થોડા સમય પછી મારું મન ટીવી શોથી ભરાઈ ગયું. હું એક મોટો બ્રેક લઇ રહ્યો હતો. આ માટે મોટા દિગ્દર્શકો અને નિર્માતાઓની ઓફિસની મુલાકાત લેવી પડતી હતી. સ્થિતિ એવી બની કે ઓફિસનો ચોકીદાર પણ મને ઓળખવા લાગ્યો. પૈસાની અછત હતી. જેના કારણે લાંબું અંતર પણ પગપાળા જ કાપવું પડ્યું હતું.
‘શૂલ’ ફિલ્મમાં તમને કેવી રીતે કાસ્ટ કરવામાં આવ્યા?
હું પૃથ્વી થિયેટરમાં દરરોજ 5-6 લોકો સાથે બેસતો હતો. નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકી, અનુરાગ કશ્યપને મળતો હતો. તે સમયે મારી સિરિયલ ‘મુંગેરી કે ભાઈ નૌરંગીલાલ’ માત્ર ડીડી નેટવર્ક પર પ્રસારિત થતી હતી. ઘણા લોકોને ખબર પણ ન હતી કે હું આમાં કામ કરી રહ્યો છું.
તે સમયે અનુરાગ કશ્યપ રામ ગોપાલ વર્મા સાથે મળીને ફિલ્મ ‘શૂલ’ની વાર્તા લખી રહ્યા હતા. આ સાથે જ ‘સત્યા’ પણ રિલીઝ થઈ હતી, જેને લોકોએ ખૂબ પસંદ કરી હતી. આ જ કારણ હતું કે હું પણ કામની આશાએ રામુજીની ઓફિસે ઘણી વાર જતો હતો. આ તે સમયગાળો હતો જ્યારે રામ ગોપાલ વર્મા, મહેશ ભટ્ટ જેવા દિગ્દર્શકો તેમની ફિલ્મોમાં નવોદિત કલાકારોને કાસ્ટ કરતા હતા.
અનુરાગ કશ્યપે મને કહ્યું- રામુજી નવી ફિલ્મ ‘શૂલ’ પ્રોડ્યુસ કરી રહ્યા છે, જેમાં મનોજ બાજપેયી લીડ રોલમાં જોવા મળશે. તમને કામ પણ મળી શકે છે.
તેમની વિનંતી પર, મેં અને મારા મિત્રોએ રામુજીની ઓફિસમાં અમારો ફોટો મૂક્યો હતો. અનુરાગ કશ્યપનો આઈડિયા કામ કરી ગયો હતો. ‘શૂલ’માં મને કુલીનો રોલ મળ્યો હતો. નવાઝ ભાઈ (નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકી)ને વેઈટરનો રોલ મળ્યો, તેવી જ રીતે બાકીનાને પણ એક-એક લાઇનનો સીન મળ્યો. ભગવાનની કૃપાથી શૂટિંગ દરમિયાન હું 1 સીનમાંથી 13 સીન પર ગયો હતો.
ફિલ્મમાં મનોજ બાજપેયી અને રવિના ટંડન સાથે મારો એક સીન હતો. આજે પણ હું રવિના ટંડન, મનોજ બાજપેયી અને અનુરાગ કશ્યપનો આભાર માનું છું. આ લોકોએ મને પરફેક્ટ શોટ આપવામાં ઘણી મદદ કરી હતી.
આ સીન 2006માં રિલીઝ થયેલી ફિલ્મ ‘ચૂપ ચૂપ કે’નો છે. 12 કરોડના બજેટમાં બનેલી આ ફિલ્મે 25.5 કરોડનું કલેક્શન કર્યું હતું
તમને ‘જંગલ’ ફિલ્મમાં કામ કેવી રીતે મળ્યું?
ફિલ્મ ‘જંગલ’ના દિગ્દર્શક રામ ગોપાલ વર્મા હતા. તેમણે ‘શૂલ’ ફિલ્મમાં મારું કામ જોયું હતું. એક દિવસ શ્રી પ્રબલ પાંડેનો તેમની ઓફિસમાંથી ફોન આવ્યો – રામુજી તમને મળવા માગે છે.
મેં પ્રશ્ન કર્યો કે તેઓ મને કેમ મળવા માગે છે. પૂછવા પર ખબર પડી કે તેઓ તેમની આગામી ફિલ્મ ‘જંગલ’ના સંબંધમાં મળવા માગતા હતા. આ સાંભળતા જ મેં ના પાડી દીધી. મને લાગ્યું કે હું ફિલ્મ માટે યોગ્ય નથી. હું જંગલી દેખાતો નથી. મારી હાઈટ પણ સારી નથી તેથી મને લાગ્યું કે તેમને 6 ફૂટના માણસની જરૂર પડશે.
છતાં હું મળવા તેમની ઓફિસે ગયો. તેમણે મને ‘જંગલ’ ફિલ્મમાં સિપ્પાનો રોલ ઑફર કર્યો હતો. હું માની શકતો ન હતો. મને આશ્ચર્ય થયું કે રામુજી મને આટલી મોટી ફિલ્મની ઓફર કેમ કરી રહ્યા છે. પછી તેમણે મને સમજાવ્યું, ત્યારબાદ મેં ફિલ્મ સાઈન કરી હતી.
જ્યારે મને સ્ક્રીન એવોર્ડ્સમાં સિપ્પાના રોલ માટે બેસ્ટ એક્ટર ઇન નેગેટિવ રોલનો એવોર્ડ મળ્યો ત્યારે હું ખુશીથી પાગલ થઇ ગયો હતો. આ પહેલાં સ્થિતિ એવી હતી કે ફિલ્મ ‘શૂલ’ પછી મને કોઈ ફિલ્મો ઓફર કરતું ન હતું. ‘જંગલી’ પછી મેં એક મહિનામાં 16 ફિલ્મો સાઈન કરી હતી.
ફિલ્મોમાં આવ્યા પછી તમે કેવો સંઘર્ષ જોયો?
એક સમય હતો જ્યારે હું એક પ્રોજેક્ટ કર્યા પછી તરત જ બીજા પ્રોજેક્ટ માટે તૈયાર થઈ જતો હતો. ઘરે જવાનો પણ સમય નહોતો. પત્ની ઘરેથી એરપોર્ટ પર નવાં કપડાં મોકલતી. એકવાર હું લખનૌ નજીકના ગામમાં એક ફિલ્મનું શૂટિંગ કરી રહ્યો હતો. ત્યાં મારે એક જર્જરિત મકાનમાં રહેવું પડ્યું, જે ધૂળથી ભરેલું હતું. જ્યારે હું સવારે ઊઠ્યો ત્યારે મારા નાકમાં રેતી હતી. તે ખૂબ જ ખરાબ હતું! ત્યાં શૂટિંગ સંઘર્ષથી ભરેલું હતું, પરંતુ મેં ક્યારેય કોઈ બાબતે ફરિયાદ કરી નથી. મેં મારા પરિવારને પણ આ વિશે કશું કહ્યું ન હતું.
ખૂબ જ નાની ઉંમરે હું શીખ્યો કે વ્યક્તિએ દરેક ક્ષણે ઉત્સાહથી ભરપૂર રહેવું જોઈએ. હું માનું છું કે હું બોલિવૂડનો સૌથી નસીબદાર એક્ટર છું. હું છેલ્લાં ત્રણ દાયકાથી કામ કરી રહ્યો છું.
શું તમને ક્યારેય તમારી હાઈટને કારણે રિજેક્શન મળ્યું છે?
આ દરેકનો પોતાનો દૃષ્ટિકોણ છે. ઠીક છે, આમ તો બધી રમત હાઈટની છે. ઊંચાઈની શક્તિ વ્યક્તિને ઉચ્ચ સ્થાને લઈ જાય છે. જોકે, હાઈટ વધારે કે ઓછી હોવી એ કોઈના હાથમાં નથી. આ જન્મથી જ નિશ્ચિત છે. ઓછી હાઈટનો અફસોસ કરવો એ માત્ર સમયનો વ્યય છે.
તમે નેગેટિવ રોલમાંથી કોમિક કેરેક્ટર સુધીની સફર કેવી રીતે કરી?
હું મારી જાતને નસીબદાર માનું છું કે મેં દરેક સ્ટાઇલની ફિલ્મોમાં કામ કર્યું છે. દરેક સિનેમા નજીકથી જોઇ છે. મેં નકારાત્મક ભૂમિકાઓથી શરૂઆત કરી, પછી હું કોમેડિયન બન્યો. લીડ એક્ટર તરીકે પણ કામ કર્યું. ફિલ્મનું નામ હતું ‘મૈં માધુરી દીક્ષિત બનના ચાહતી હું.’ ફિલ્મ ‘મૈં, મેરી પત્ની ઔર વો’માં પણ લીડ રોલ કર્યો હતો. આ પછી નેગેટિવ રોલ કર્યા અને પછી કોમેડીમાં ઝંપલાવ્યું. મતલબ કે મેં મારી જાતને એક જોનર સુધી સીમિત ન રાખી અને આગળ વધતી રહી.
આગામી પ્રોજેક્ટ્સ શું છે?
આગામી દિવસોમાં હું ‘વેલકમ ટુ જંગલ’, ‘અપૂર્વ’, ‘વિશ્વાસ’ જેવી ફિલ્મોમાં જોવા મળીશ.
